โดย...รศ.ดร.ประพัฒน์ ลักษณพิสุทธิ์
จิม ฟิกซ์ ซินโดรม หมายถึงความเชื่อที่ไม่ถูกต้องที่ว่าคนที่ออกกำลังกายแบบแอโรบิค เช่นการวิ่ง จะปลอดหรือไม่เป็นโรคเกี่ยวกับเส้นโลหิตหล่อเลี้ยงหัวใจ ไม่ว่าจะมากหรือน้อยก็ตาม ซึ่งความเข้าใจผิดหรือไม่ถูกต้องทำนองนี้มีอยู่ 4 ประการ
ประการแรก
:
ความเชื่อที่ว่าตนไม่ได้เป็น
หรือมีโรคหัวใจอยู่
สามารถจะวิ่งได้อย่างที่เคยวิ่ง
อย่างน้อยก็ไม่เคยมีอาการใด
ๆ เกิดในขณะวิ่งเลย ( การทำ Stress
Test
ถ้ากำหนดความหนักของงานที่
Submaximum
จะไม่สามารถตรวจสอบความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับหัวใจได้เลย
นอกจากจะกำหนดความหนักของงานที่
" At or Near Maximum "
ซึ่งในการออกกำลังกายโดยทั่วไปนักวิ่งก็มักจะออกกำลังกายในระดับ
Submaximum เท่านั้น
จึงไม่มีอาการใด ๆ
เกิดขึ้นระหว่างการวิ่ง )
ประการที่สอง
:
นักวิ่งระยะไกล
เช่นนักวิ่งมาราธอนจะไม่เสียชีวิตด้วยโรคหัวใจล้มเหลว
( แสดงว่า
นักวิ่งที่ฝึกวิ่งในระยะที่ไกลกว่านักวิ่งมาราธอน
ก็จะมีร่างกายที่สมบูรณ์กว่าเช่นนั้นหรือไม่
เพราะแท้ที่จริงแล้ว
การที่มีความเชื่อเช่นนี้แสดงว่าไม่ได้คำนึงถึงองค์ประกอบอื่นๆ
อันได้แก่ ทุพโภชนาการและกรรมพันธู์ด้วย
ซึ่งจากรายงานการศึกษาการเสียชีวิต
ของนักวิ่งมาราธอนจำนวน 14 คน
ที่ลงใน Journal of American Medical Association
พบว่า
การมีโภชนาการที่ไม่ดี
และไม่เพียงพอมีส่วนในการเสียชีวิตของพวกเขาด้วย
)
ประการที่สาม
:
การทำ Stress Test
ไม่เป็นประโยชน์แต่อย่างไร
บางทีอาจได้รับผลการวินิจฉัยที่ผิดความเป็นจริง
( ทั้งทางบวกหรือทางลบ )
รวมทั้งแพทย์ผู้ทำการทดสอบอาจแปลผลจากคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
จากการทำ Stress Test ไม่ถูกต้อง
( ถ้า จิม ฟิกซ์ ทำ Stress Test
ตามที่ ดร.คูเปอร์ แห่ง The Cooper
Clinic Institute for Aerobics Research
ได้เชื้อเชิญไว้
ก่อนที่เขาจะเสียชีวิต 6
เดือน
เขาอาจมีชีวิตที่ยืนยาวกว่านี้
ก็เป็นได้ แสดงว่า หากจะทำ
Stress Test
ต้องไปพบแพทย์หรือสถานทีที่มี
Technician
ที่มีความเชี่ยวชาญอย่างแท้จริงในการทำ
Stress Test )
ประการสุดท้าย
:
ถ้าคุณเป็นนักวิ่งระยะทางไกลที่มีสมรรถภาพสูง
คุณก็ลืมเรื่องประวิติสุขภาพของครอบครัวไปได้เลย
( บิดา ของ จิม ฟิกซ์
เสียชีวิต
ด้วยโรคหัวใจล้มเหลว
เมื่ออายุได้ 43 ปี )
ดังนั้น
การที่มีความเชื่อที่ผิดดังกล่าว
แม้จะเพียงประการเดียวก็อาจเพียงพอที่จะทำให้คุณเสียชีวิตได้
การออกกำลังกายอย่างถูกต้อง แม้จะไม่ช่วยเป็นเกราะป้องกันโรคหัวใจวายเฉียบพลัน หรือการเสียชีวิตแบบไม่ทันรู้ตัว ( Sudden Death ) ได้ แต่การออกกำลังกายก็ช่วยให้ผู้ออกกำลังกายอย่างถูกต้องเป็นประจำไม่ให้ตกอยู่ในภาวะที่เสี่ยงมากเกินไป ประการสำคัญผู้ออกกำลังกายที่มีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป หรือคนทีชอบเร่งในช่วงสุดท้ายของการวิ่ง ควรจะไปรับการทำ Stress Test และควรทำเป็นประจำโดยผู้ชำนาญในกีฬาเวชศาสตร์ ( Sport Medicine ) เป็นจำนวนมากที่สามารถจะทำให้รายละเอียดและทำ Stress Test ให้แก่ผู้ต้องการได้ดีกว่า
ข้อแนะนำในการออกกำลังกายสำหรับผู้ที่มีโปรแกรมการออกกำลังกายเป็นของตนเองอย่างปลอดภัย
ในกรณีที่ท่านมีโปรแกรมการออกกำลังกายเป็นของตนเอง ขอให้จดจำไว้ให้ขึ้นใจก่อนที่จะออกกำลังกายทุกครั้ง
1. รับการตรวจจากแพทย์เพื่อแสดงว่าท่านไม่มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจวายเฉียบพลัน
โดยเฉพาะควรได้รับการทำ Stress
Test
2.
ในกรณีที่ท่านต้องการจะเข้าสู่โปรแกรมการออกกำลังกายที่หนักขึ้น
ท่านควรจะค่อย ๆ
เพิ่มความหนักของงานขึ้นอย่างช้าๆ
3.อบอุ่นร่างกายอย่างเพียงพอเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาที่เกี่ยวกับระบบไหลเวียนโลหิตและระบบกล้ามเนื้อและโครงร่าง
4.ออกกำลังกายแบบแอโรบิคด้วยระยะเวลา
( Duration ) ที่นานพอ หนัก ( Intensity )
และบ่อยครั้ง ( Frequency)
พอที่จะพัฒนาระบบไหลเวียนโลหิตอย่างเหมาะสม
5.
ระมัดระวังเกี่ยวกับการใช้ร่างกายที่มากเกินไป
อันอาจทำให้มีปัญหาเรื้อรังในระบบไหลเวียนโลหิต
และระบบกล้ามเนื้อและโครงร่าง
6.
หลีกเลี่ยงการเพิ่มการออกกำลังกายทันที
เช่นวิ่งให้ได้ระยะทางเพิ่มเป็นสองเท่าของที่เคยวิ่งต่อสัปดาห์หรือต่อครั้ง
7.คลายอุ่น
( Cook Down ) อย่างถูกต้อง
ภายหลังการออกกำลังกายอย่างหนัก
เพื่อหลีกเลี่ยงอันตรายหลังออกกำลังกาย
( Post - Exercise Peril )
8.
พบแพทย์ทุกครั้งที่พบว่ามีอาการผิดปกติ
ถ้าท่านได้ปฏิบัติตามข้อแนะนำดังกล่าวข้างต้นอย่างแข็งขัน ท่านก็สามารถจะวิ่ง ว่ายน้ำ ขี่จักรยาน และหรือประกอบกิจกรรมอื่นๆ ที่ต้องการได้อย่างมั่นใจ มากขึ้น และปราศจากความกลัว
(
จากหนังสือ
นิตยสารเพื่อชีวิตที่ดีกว่า
)
ประสบการณ์วิ่งแข่งครั้งแรก
( โดย..รองประธานชมรมวิ่งไทยรันนิ่ง...คุณปริญญา)